Birkaç yıl önce sürücüsüz araçların eli kulağındaydı, ancak bu öngörü gerçekleşmedi. ABD’nin belirli bölgelerinde otonom taksi çağırabiliyorsunuz ve Tesla, General Motors ve Nissan gibi şirketler bir çeşit yarı otonom sürüş teknolojisi sunuyor.
Ancak bugün piyasada tamamen kendi kendine giden bir otomobil yok. Dünyanın dört bir yanındaki üreticiler, mühendisler ve danışmanlar bu otonom araçları gerçeğe dönüştürmek için çalışıyor, ancak temkinli düzenleyiciler ve insan tasarım zorluklarının bir kombinasyonu, sürücü koltuklarını şimdilik meşgul ediyor.
Amerikadaki Otoyol Güvenliği Sigorta Enstitüsü’nün anket verilerine göre, yarı otonom araçlara sahip sürücüler, yemek yemek veya mesajlaşmak gibi sürüşle ilgili olmayan faaliyetleri gerçekleştirmek için kendi kendine sürüş sistemlerine yeterince güveniyorlar.
Özellikle, General Motors Super Cruise kullanıcılarının yüzde 53’ü sürüş dışı görevleri yerine getirmeye istekli olduklarını belirtirken, Tesla Autopilot kullanıcılarının yüzde 42’si benzer bir duygu bildirdi. Nissan ProPilot Assist kullanıcılarının sadece yüzde 12’si dikkatlerini sürüşten ayıracak kadar kendilerine güvenebileceklerini söyledi.
Bu sistemlerin bir insan sürücünün yerini alacak kadar yetenekli olmadığı ve sürekli izleme gerektirdiği göz önüne alındığında, bu rahatsız edici bir bulgu. Sistemler uzun otoyol sürüşlerinde hızı, takip mesafesini ve şerit konumunu korumaya yardımcı olabilirken, sürücü destek sistemlerinin hatasız olmadığı kanıtlandı. Yine de birçok tüketici, yeni araçlarını teslim alırken bayiden brifing alsalar bile, bu teknolojinin sınırlamaları hakkında yeterince bilgi sahibi değil.
Tesla Autopilot’un uygunsuz kullanımına bağlı çok sayıda ölümün belgelenmesiyle, yanlış yönetilen pazarlamanın etkilerini şimdiden görüyoruz. IIHS anketine göre, teknolojinin kendisi de büyük bir fark yaratıyor; sistem açıkken güvenli olmayan davranışlarda bulunmaya en yatkın olanlar Super Cruise kullanıcıları. Bu durum büyük olasılıkla sistemin direksiyon simidini izleme konusundaki rahat tutumunun bir sonucudur ve Super Cruise kullanıcılarının uzun süreler boyunca ellerini direksiyondan çekmelerine izin vermektedir. Hem Tesla hem de Nissan sürücünün ellerinin direksiyonda kalmasını şart koşuyor, ancak kötü niyetli kişiler geçici çözümler bulmakta gecikmedi.
Üreticiler bu teknolojinin riskli olduğunun farkında ve yarı otonom sistemlere farklı tarzlarda sürücü denetimi eklemişler. Nissan’ın sistemi kapatılmadan sürücünün direksiyon müdahalesine izin verirken, Autopilot ve Super Cruise sürücü müdahale ettiğinde kapatılıyor. Super Cruise ve Autopilot sistemleri sürücü müdahalesi konusunda ProPilot’a göre daha az affedici ve önlerindeki yolu takip etmedikleri takdirde sürücüleri geçici olarak kilitliyor. Bununla birlikte, anket sürüş eğilimlerinin farklı sistemler arasında bir şekilde benzer olduğunu gösterdi ve IIHS kullanımdaki temel farklılıkların sistemlerin nasıl pazarlandığının bir sonucu olduğuna inanıyor.
Super Cruise ve Autopilot kullanıcılarının yaklaşık yüzde 40’ı daha önce sistemin dışında kaldıklarını söyledi. Bu, söz konusu sürücülerin sistemin uyarılarını defalarca göz ardı ettiği ve yolu izlemede başarısız olduğu anlamına geliyor. Bununla birlikte, neredeyse tüm katılımcılar dikkat uyarılarını ve kilitleme sistemlerini olumlu bir özellik olarak görmüş.
Otonom sürüş teknolojisinin önünde uzun bir yol olduğu ve bu teknolojiyi destekleyen üreticilerin gelecekteki versiyonların güvenli bir şekilde kullanıma sunulmasında hayati bir rol oynayacağı açık. Bu sistemlerin sürüş geleceğimizin bir parçası olması beklenirken, her yerde daha güvenli yollar için sınırlamalarını bilmek ve tanıtmak, bunları uygun ve verimli bir şekilde kullanmak için gerekli olacak.
